Ι.Μονή Αγίας Παρασκεύης

Picture
Δύο χιλιόμετρα ανατολικά των Πραμάντων, κοντά στον αμαξιτό δρόμο Πραμάντων – Μελισσουργών ορθώνεται σε ελατοσκεπές ευάερο, ευήλιο και υγιεινό περιβάλλον ο ναός και τα κελιά του μοναστηριού της Αγίας Παρασκευής.

Εκεί λέγεται πως υπήρχε, μικρή εκκλησία της Αγίας Παρασκευής πριν ο Πραμαντιώτης καλόγερος Διονύσιος με εράνους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό εξασφαλίσει χρήματα και φτιάξει το σημερινό γραφικότατο μοναστήρι, το 1876, λιθόχτιστο με πλακοσκεπή, προαύλιο χώρο, κελιάκαι βοηθητικούς χώρους.

Εκτός από τόπος λατρείας το μοναστήρι είναι και τόπος αναψυχής και ανανέωσης και ξεκούρασης με τους χώρους του, τα κρύα του υγιεινά νερά και το άριστο κλίμα.

Η εκκλησία είναι βασιλική, τρίκλιτος, πλακόστρωτη με μερικές παλιές εικόνες. Το τέμπλο είναι σκαλιστό κι αξιόλογο.. Εδώ γύμναζε τους αγωνιστές του ο Γ. Μπακόλας. Εδώ έστησε το αρχηγείο του το 1909 ο Ι. Πουτέτσης που ετοίμαζε την απελευθέρωση των Ιωαννίνων. Το 1943 το μοναστήρι χρησιμοποιήθηκε και σαν πρόχειρο νοσοκομείο απ’ τους αντάρτες του Ζέρβα.

Κατά τον Σεραφείμ Βυζάντιο το μοναστήρι χτίστηκε το 1212 από κάποιον αρχιεπίσκοπο Γρηγόριο και είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά μοναστήρια της Ηπείρου καθώς είναι σκαρφαλωμένο στο κοίλωμα ενός ψηλού κατακόρυφου βράχου. Ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος φθάνει ως τη βάση του βράχου και από εκεί ένα μονοπάτι σκαλισμένο στο βράχο και μια ξύλινη γέφυρα, οδηγούν στο μοναστήρι. Κατά την τουρκοκρατία η ξύλινη γέφυρα ήταν κινητή. Οι μοναχοί την ανέβαζαν με μοχλό ώστε να προστατεύονται από επιδρομές. Ο μικρός ναός της μονής είναι κατάγραφος με αγιογραφίες πιθανόν του 17ου αιώνα. Το ρόλο της στέγης παίζει ο συμπαγής βράχος που έχει λαξευτεί με τέχνη ώστε να σχηματίζει ένα τέλειο θόλο. Δυστυχώς πολλές φορές κλέφτες ξεγύμνωσαν το μοναστήρι από τα ιερά του κειμήλια.

Στον πρόναο του καθολικού αριστερά βρίσκεται μια βαθιά σκοτεινή σπηλιά. Στα χρόνια της τουρκοκρατίας, κατέφευγαν εκεί για ασφάλεια οι κάτοικοι των γειτονικών χωριών. Το σπήλαιο έχει μήκος 240 μ. και εξερευνήθηκε το 1956 από τη σπηλαιολόγο Άννα Πετροχείλου, δεν είναι όμως επισκέψιμο.